هر سال بين يك تا ۱.۷ ميليارد دلار ارزآوري پسته ساليانه در كشور را به خود اختصاص داده است، سال گذشته پس از اينكه كشاورزان يك دوره افت توليد را طي كردند نزديك به ۱۲۰ هزار تن پسته توليد و انتظار داشتند چشم‌انداز مطلوبي پيش رو داشته باشند.
با توجه به اينكه ۹۰ درصد پسته استان كرمان صادراتي ست كشاورزان نيز حجم قابل توجهي از محصول را پس از برداشت در مهرماه به انبارها منتقل كردند كه در راستاي حفظ ارزش صادراتي و نرخ‌هاي بين‌المللي به‌تدريج به بازار تزريق كنند اما شيوع كرونا موجب شد حجم قابل توجهي از پسته در انبارها باقي بماند.
همچنين ۱۰ درصد توليد كه در بازار داخلي نيز مصرف مي‌شد به دليل عدم تمايل مردم براي خريد آجيل در ايام نوروز فروش نرفت.
آمار بي‌سابقه دپو شدن پسته در ايران
هم اكنون در ارديبهشت ماه سال ۹۹ حداقل ۷۵ هزار تن محصول پسته استان كرمان در انبارها باقي مانده و در معرض آفات مختلف قرار گرفته است اين رقم در كشور به بيش از ۱۲۰ هزار تن مي‌رسد كه در ده‌هاي اخير بي‌سابقه است.
از سوي ديگر به دليل عدم فروش محصول و كمبود شديد نقدينگي در بين كشاورزان به خصوص كشاورزان خرد، امكان آماده‌سازي زمين‌هاي كشاورزي براي كشت جديد نيز با چالش جدي مواجه شده است.
عدم اختصاص ارز دولتي براي واردات سم و كود نيز موجب شده قيمت اين نهاده‌ها نيز نسبت به سال گذشته با جهش قيمت قابل توجه مواجه شود.
عدم اختصاص ارز دولتي براي واردات سم و كود نيز موجب شده قيمت اين نهاده‌ها نيز نسبت به سال گذشته با جهش قيمت قابل توجه مواجه شود.
اين در حاليست كه پسته به عنوان يكي از محصولات ارزآور غير نفتي در كشور طي سال‌هاي اخير با چالش‌هاي جدي از جمله ممانعت از صادرات، سرمازدگي و كاهش ۹۰ درصدي توليد، نوسانات نرخ ارز و تحريم‌ها مواجه بوده است.
ابراهيم كمالي پور يكي از صادركنندگان پسته در استان كرمان اظهاركرد: وضعيت پسته استان كرمان بسيار نا مطلوب است و توليدكنندگان و صادركنندگان در وضعيت بحراني قرار گرفته‌اند.
وي افزود: برخي از ترمينال‌هاي ضبط پسته در كرمان تعطيل شده و كارگران خود را تعديل كرده‌اند كه در بهترين حالت از حقوق بيمه استفاده مي‌كنند.
كمالي پور ادامه داد: بسياري از كارگران روز مزد بيكار شده‌اند و كشاورزان هم در حالي پسته روي دستشان مانده كه با افت قيمت در بازار داخلي و عدم كشش بازار در مواجه هستند.
كشاورزان پولي براي هزينه كشت جديد ندارند
وي گفت: خطر آلوده شدن پسته‌هاي دپو شده به آفت شب پره هندي و كاهش كيفيت محصول از يك سو و از سوي ديگر هزينه بالاي انبار داري كشاورزان را تحت تأثير قرار داده است اما نگران‌كننده‌ترين مشكل نبود نقدينگي در دست كشاورزان است.
وي بيان كرد: در سال ۹۷ توليد پسته در كرمان به دليل سرمازدگي گسترده ۹۰ درصد كاهش يافت به طوريكه توليد از ۱۴۰ هزار تن به يكباره به ۱۰ هزار تن رسيد و بازارهاي خارجي را از دست داديم در سال گذشته كشاورزان انتظار داشتند بعد از ضرر سال قبل كمبود نقدينگي هم جبران شود كه عملاً با يك شوك جدي ديگر مواجه شده‌اند.
اين توليد و صادر‌كننده پسته گفت: كشاورز در امسال حتي پول خريد سم ندارد و امكان دارد با طغيان آفت پسيل پسته مواجه شويم.
بسته شدن مرزها عملاً كار صادرات پسته و واردات نهاده‌هاي توليد را با يك چالش جدي مواجه كرده است.
دبيركل انجمن پسته ايران ضمن ابراز نگراني از وضعيت موجود در بخش كشاورزي به ويژه پسته گفت: بسته شدن مرزها عملاً كار صادرات پسته و واردات نهاده‌هاي توليد را با يك چالش جدي مواجه كرده است.
حسين رضايي افزود: دولت بايد براي حمايت از كشاورزان و رفع مشكلات صادراتي چاره انديشي كند در غير اين صورت بخش قابل توجهي از بازار بين‌المللي به خصوص در هند و چين و برخي از كشورهاي اروپايي از دست مي‌رود و به سادگي دست رقباي ما خواهد افتاد.
وي گفت: قيمت پسته در بازار داخلي نسبت به سال‌هاي قبل هم كاهش چشمگير پيدا كرده است بطوريكه حتي در صورت فروش در بازار داخلي حتي هزينه‌ها هم جبران نمي‌شود.
دولت به كشاورزان كمك كند
وي ادامه داد: تحريم‌ها، كرونا، مشكلات ارزي و تورم در نهاده‌هاي توليد به شدت روي صنعت پسته تأثير منفي گذاشته است.
وي خواستار كمك دولت به كشاورزان و ارائه تسهيلاتي براي جبران كمبود نقدينگي و ضرر هنگفت آنها شد و بيان كرد: دولت مي‌تواند براي باز شدن مرزها و امكان صادرات پسته تأثير قابل توجهي داشته باشد.
استاندار كرمان با توجه به شيوع كرونا و خسارت‌هاي ناشي از بسته شدن مرزها گفت: صادرات محصولات پسته استان كرمان در امسال با چالش جدي مواجه شده است.
محمد جواد فدايي ادامه داد: اين مشكل در مورد بيشتر محصولات صادرات محور در بخش كشاورزي روي داده و عمدتاً به بسته شدن مرزهاي كشور مربوط مي‌شود كه اميدواريم اين مشكل به زودي حل شود.
وي با اشاره به رايزني‌هايي صورت گرفته؛ ابراز اميدواري كرد كه براي حمايت از كشاورزان ضمن رفع مشكلات ترانزيتي در مرزها تسهيلات لازم نيز در اختيار بخش‌هايي كه به دليل كرونا آسيب ديده‌اند نيز قرار گيرد.
جلسات و وعده‌هاي مسئولان در حالي ادامه دارد كه در صورت رايزني با چين به عنوان عمده‌ترين مشتري پسته ايران مي‌توان امكان صادرات پسته به بازار چين را فراهم كرد.
