با شروع سال جديد و مشكلات نانوايي‌ها به علت شيوع كرونا مناقشات بر سر افزايش نرخ نان از سر گرفته شده است. نمايندگان كارفرمايي و اتحاديه نان سنتي، افزايش دستمزد كارگران و هزينه‌هاي آب و برق نانوايي‌ها را بهانه مي‌كنند تا نرخ نان را افزايش دهند.
گسترش نيوز: از طرفي دولت نيز حاضر نيست حمايت‌هاي يارانه‌اي نان را افزايش دهد. در واقع بهانه به‌دست كارفرمايان افتاده تا پروژه افزايش نرخ نان را كليد بزنند. درعين حال نمايندگان كارفرمايي نيز با مصاحبه‌هايي درباره اخراج و تعديل خبازان سعي دارند، دولت را بابت پرداخت تسهيلات به نانوايان ترغيب كنند. با اين‌حال آيا نرخ نان در شهرهاي مختلف افزايش مي‌يابد؟
نان در كدام شهرها گران شد؟
اگرچه رئيس اتحاديه نان سنتي از عدم افزايش نرخ نان خبر داده است؛ با اين‌حال در برخي شهرها مانند اردبيل افزايش‌ها اعمال شده است. سيداسماعيل انجمني مسئول روابط عمومي سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبيل گفته بود: با بررسي‌هاي صورت گرفته در كارگروه آرد و نان و ستاد تنظيم بازار استان، نرخ انواع نان در نانوايي‌هاي سهميه پز ۱۰ درصد افزايش و از ۲۹ اسفند ماه اجرايي شده است.
سيدناصر ميرمرسلي رئيس اداره صنعت، معدن و تجارت خلخال در جلسه كارگروه ساماندهي آرد و نان خلخال افزود: افزايش نرخ نان در خلخال در راستاي اجراي دستورالعمل جديد شوراي آرد و نان استان اردبيل بوده و با چند درصد افزايش و با لحاظ افزايش وزن چانه صورت مي‌گيرد.
وي اظهاركرد: بر اين اساس قميت جديد هر قرص نان لواش با وزن چانه در نانوايي‌هاي سهميه‌پز دولتي ۲ هزار ريال و نرخ هر عدد نان بربري با وزن چانه ۵۰۰ گرم هفت هزار و ۵۰۰ ريال اعلام مي‌شود.
ميرمرسلي با بيان اينكه انواع نان سنگك، تافتون ونان روغني تنها در نانوايي‌هاي آزادپز خلخال پخت مي‌شود، گفت: هر عدد نان سنگك با وزن چانه ۵۰۰ گرم در نانوايي‌هاي آزادپز اين شهرستان ۱۲ هزار و ۵۰۰ ريال، نان لواش ۲ هزار و ۵۰۰ ريال، بربري با وزن چانه ۵۰۰ گرم ۱۲ هزار و ۵۰۰ ريال، نان تافتون با مزن چانه ۲۲۰ گرم ۶ هزار ريال، نان روغني با وزن چانه ۳۵۰ گرمن و مغزدار ۲۲ هزار ريال، نان چوركي با وزن چانه ۲۰۰ گرم ۱۲ هزار ريال، نان تل تل با وزن چانه ۱۵۰ گرم ۱۰ هزار ريال، باگت فرانسوي با وزن چانه ۳۰۰ گرم ۱۰ هزار ريال و نان ساندويچ با وزن ۱۰۰ گرم سه هزار ريال است.
وضعيت در آذربايجان شرقي نيز به هيمن شكل است. از نخستين روز ارديبهشت ماه با تصميم مسئولان استان آذربايجان شرقي نرخ نان در اين استان و شهر تبريز افزايش ۳۰ درصدي پيدا كرد. بر اين اساس نرخ سنگك يارانه‌اي با وزن ۴۳۰ گرم ۱۲۵۰ تومان و در آزادپزها ۱۵۰۰ تومان، نان لواش يارانه‌اي ۱۳۵ گرمي ۲۵۰ تومان، نان بربري با وزن ۵۱۰ گرم هزار تومان و در آزادپزها با وزن ۶۰۰ گرم ۱۵۰۰ تومان و نان روغني دو هزار تومان شد.
اسفنديار ابوالحسني مديرعامل شركت غله و خدمات بازرگاني منطقه ۸ كشور نيز در جمع خبرنگاران در پاسخ درباره دلايل افزايش نرخ نان در استان آذربايجان شرقي گفت: نرخ نان در آذربايجان شرقي از سال ۹۳ تغيير نكرده بود و افزايش نرخ ضروري بود.
در عين‌حال ماشااله ارويسي مديركل غله و خدمات بازرگاني استان كرمانشاه در پي انتشار برخي شايعات در خصوص افزايش نرخ نان در استان كرمانشاه گفته بود: اين شايعه به هيچ عنوان صحت ندارد.
حسين عيسي زاده رئيس اداره صنعت، معدن و تجارت آبادان نيز، گفته بود: هرگونه افزايش نرخ نان در آبادان را تخلف است و هيچ گونه مصوبه‌اي مبني بر افزايش نرخ نان ابلاغ نشده و با متخلفين گرانفروش برخورد قاطع مي‌شود.
در عين‌حال در خوزستان به گفته معاون هماهنگي امور اقتصادي استانداري خوزستان افزايش نرخ نان در اين استان احتمالاً در هفته آينده كليد خواهد خورد.
اين درحالي است كه مهراب عبدالهي (رئيس اداره صنعت، معدن و تجارت دزفول) گفته بود: افزايش نرخ نان در دزفول و شوش مورد موافقت قرار نگرفته است و افزايش نرخ آن تا اطلاع ثانوي منتفي است.
نرخ رسمي نان در كشور افزايش نرخ ندارد
اقدامات در مورد افزايش نرخ نان به صورت استاني صورت گرفته است. اما به هر حال وعده‌هايي مبني بر عدم افزايش نرخ نان در كل ايران صحت ندارد و در برخي شهرها اقدام به افزايش نرخ نان شدده است. در عين‌حال برخي نانوايي‌هاي آزادپز هستند كه از زير تيغ نظارتي به راحتي مي‌توانند كنار بروند و احتمالاً نان را گران‌تر بفروشند.
اين در حالي است كه رئيس اتحاديه نان سنتي از ثابت ماندن نرخ نان در ماه رمضان خبر داده بود. بيژن نوروز مقدم رئيس اتحاديه نان سنتي گفته بود: در سال گذشته انواع نرخ نان بعد از ۵ سال با توافق انجام شد كه مقداري گران شود، امسال از آنجايي كه دولت به فكر مردم است نرخ نان را افزايش نداده‌ايم، اما باتوجه به برخي مسائل ازجمله افزايش دستمزد، افزايش هزينه آب و برق، هزينه كرونايي مانند تهيه دستكش و ماسك كه ماهي يك ميليون و ۵۰۰ هزار تومان براي نانوا تمام مي‌شود، نانوايان درخواست افزايش هزينه نان دارند.
وي در خصوص نرخ انواع نان، گفت: نرخ نان لواش و تافتون ۳۰۰ دولتي و ۴۵۰ آزاد پز است، همچنين نرخ نان تنوري ۵۵۰ دولتي و ۸۵۰ آزاد پر، بربري ساده دولتي هزار و آزاد پز هزار و ۵۰۰ تومان، بربري كنجدي دولتي هزار و ۵۰۰ و كنجدي آزادپر ۲ هزار تومان، سنگك دولتي ساده هزار و ۲۰۰ و هر رو كنجد ۵۰۰ تومان اضافه مي‌شود، سنگك آزادپز ساده هزار و ۸۰۰ و هر رو كنجد ۵۰۰ تومان اضافه مي‌شود.
آزادسازي ۲۰ درصد نانوايي‌هاي كشور به حكم بازار
علي يزداني رئيس كانون انجمن‌هاي صنفي كارگران استان اصفهان و رئيس اسبق كانون انجمن‌هاي صنفي كارگران خباز كشور معتقد است كه كنترل نرخ نان بدون سياست‌گذاري‌هاي دولتي و تخصيص يارانه ممكن نيست. او مي‌گويد: دولت در سال‌هاي گذشته سعي كرده بود تا با اتخاذ سياست‌هايي به صورت پلكاني تخصيص يارانه به نان را كاهش دهد. درنتيجه بنا شد تا ۲۰ درصد نانوايي‌هاي كشور آزاد شوند. سياست آزاد كردن نانوايي‌ها يكي از علل ناهمساني نرخ نان در اين روزها است. مثلاً شهروندان ممكن است در يك جا نان را ۷۰۰ تومان بخرند اما در نقطه‌اي ديگر از شهر همان نان ۵۰۰ تومان باشد.
او مي‌گويد: اين مسئله ناشي از آزادسازي نان است. البته آزادسازي نانوايي‌ها به اين معني نيست كه يارانه دولتي به كل به اين نانوايي‌ها تعلق نمي‌گيرد، بلكه يارانه آرد براي اين دسته از كارفرماها كمتر است. اگر دولت بخواهد آرد به تناسب نرخ گندمي كه از كشاورزان تهيه مي‌كند به كارفرمايان بدهد، نرخ خيلي بيش از اين‌ها خواهد بود.
به گفته يزداني؛ دولت اگر مي‌خواهد نرخ نان را ثابت نگه‌دارد، بايد يارانه‌هاي نان را افزايش دهد. اتحاديه‌هاي خباز بارها نرخ تمام شده را محاسبه كرده و به دولت اعلام كرده‌اند اما تغييري را شاهد نبوده‌ايم. از سويي در نبود نظارت دقيق همين‌ها بهانه مي‌شود تا كارفرمايان به كارگران فشار بياورند. مزد كم بپردازند، تعديل كنند و ديگر كارگران را وادار كنند تا بيشتر كار كنند. بچه‌هاي ۱۰-۱۲ ساله را به كار بگيرند، چون مزد كمتري مي‌گيرند. عدم نظارت كافي موجب افزايش اين نوع فشارها به كارگران خباز مي‌شود.
در اين بين كرونا نيز مشكلات كارگران را افزايش داده است. اخيراً محمدجواد كرمي (رئيس اتحاديه نانوايان حجيم و نيمه‌حجيم) گفته است: بخشي از صنف نانوايان حجيم و نيمه‌حجيم در رسته توليد و پخش، فقط نان اغذيه‌فروشي‌ها را تأمين مي‌كردند كه متأسفانه به دليل تعطيلي واحدهاي اغذيه‌فروشي، كارگران ما هم بيكار شده‌اند. در اين شرايط از دولت انتظار مي‌رود كه براي تأمين بيمه بيكاري اين صنف اقدام كند.
اما آيا افزايش نرخ نان كمكي به كارگران بابت بهتر شدن شرايطشان مي‌كند؟ بسياري از فعالان صنفي با اين مسئله مخالف بوده‌اند. آنان معتقدند كه افزايش نرخ نان فقط و فقط رايط زندگي كارگران را سخت‌تر مي‌كند و در مورد نرخ نان دولت همچنان بايد سياست‌هاي يارانه نان را اصلاح كند.
منبع: ايلنا